فریبا یوسفی









نقد ها
بسنده‌کردن به کم‌ترین‌ها
شعر مصنوعی با هوش مصنوعی
ماییم که از عصر عدم آمده‌ایم
حرفی برای گفتن
موسیقی، زبان و سایر ارکان
زمینه‌ها و ظرفیت‌های تازه
چشمۀ جوشان ذوق
سه شعر هماهنگ
گم‌شدگی در غبار ابهام
تعلیق معنا
محتوا و ساخت
ابر و باد، و عوامل مزاحم
تغزل و جزییاتی در شعر
پس گلو را صاف کن با سرفه‌ای
ابری از چشم تو بگذشت و...
از سخن موزون تا شعر
هنرِ حذف‌کردن
پس از کشف‌ها
در ابتدای راه
امروز و شعر تعلیمی
جمع ذوق و دانش و تجربه
کوچ‌کردن به جهان عینیت‌ها
آزاد اما نه مطلقا
حضور یکپارچۀ همه عناصر
نقطۀ پایان و مواردی دیگر
تراکم معنا
کوتاه اما ناتمام
از بدیهیات تا کشف‌ها
تازه‌گویی و نوسازی
از شعر چه می‌خواهیم؟
چه‌قدر آینۀ روزگار خود هستی؟
تا فتح قله‌ها
شعر و اندیشه
برای رباعی‌ها
پرهیز از گزارشگریِ موزون
مجموعۀ تناسب‌ها
خلاقیت منهای انسجام
سرودن؛ بی‌شتاب، باحوصله
افراط و تفریط‌های مخل
شعرهایی در نوسان
جزییات شعر، در گام‌های نخست
رنگ زنانه در شعر
استفادۀ هوشمندانه از فرصت‌ها
مرزهای شعر و نظم
پایه‌های شعر موزون
از ارکان شعر کلاسیک
زبان و فراز و فرودها
شگفتی‌های کشف
شعرِ جوان، شاعرِ نوجوان
از پیرمرد و سکوت تا تاکسی‌درمی
گذر از سهل‌گذری‌ها
دستور زبان، آن‌گاه بهره‌های هنری از زبان
بازنگری و محصولات آن
شعر و اشارات
عناصر شعر، نسبت‌ها، کشف‌ها و ...
فرازها و فرودها
مرزهای شعر و نظم
بسیار و اندک
اهمیت تناسب‌ها
تغزل و جزییاتی در شعر
پس از این گام‌های بلند
آزادانه‌تر
زمستونم زمستون قدیما
زبان و موسیقی در شعر جوان
سهم آگاهی در شعر
شعر جوان، شاعر جوان
شناخت شعر
موسیقی، زبان و سایر عناصر
پیوستگی‌ ابیات در غزل
زبان و اهمیت جزییات آن
هماهنگی و ترکیب
هنگام عبور است
جزییات و تناسب‌ها
نظر به ظرفیت‌های هنری
معطوف به موسیقی
از شعر دیروز تا شعر امروز
مرزهای وضوح و ابهام
مؤثر و ماندگارسرودن
تو با ابهت طوفان دلِ معامله داری
شعر؛ وصلۀ جور یا ناجور
ابر، نان، ماهی
تازه‌تر از صبح
انسجام و پیوستگی
بعد از گل و بلبل
شرح و تصویر
پیوستگی اجزاء؛ استحکام ساخت
لوازم شعر
رهاشدن از کلیشه‌ها
عندلیبی به روی شاخۀ بید
زبان؛ ستون استوار شعر
نظم یا شعر
زن، شعر، امروز
زبان، با همۀ جزییاتش
جای خالیِ خیال
تعریف شعر:
جریان‌های فرعی ذهن
پیوند با متون متین
جزییات مناظر
لوازم، مقدمات و زمینه‌ها
برکنار ماندن از تصنع
مهار شتابزدگی‌ها
مساهمت همه عناصر
تراکم و تزاحم
شگفت‌آفرینی
انتخاب‌ها
شعر «رسا»
ابزارهای سرودن
علاوه بر وزن و ردیف و قافیه
اندوه این مشق مشوش چیست؟
عنوان شعر: محکم
شعر امروز
کدام سوی ساحل
نظم و ملاحظاتی دیگر
انتخاب سرمشق‌ها
حاکمیتِ شعر
اهمیتِ جزییات
از تضاد تا تناسب
کدام بیابان؟
بلندترین فریاد «شعر» است
ارتباط هنریِ اجزاء شعر
از پیراستگی‌های بیشتر
گام نخست، جزییات زبان
نیم‌نگاهی هم به خلاقیت‌ها
تا غزل امروز
سرودن، بی‌سلطۀ عناصر شعر
به‌هم‌ریختن
دیگه مونده همین برگای پاییز
لازم است و کافی نیست
غزل‌های گفتارمحور
بعد از «بیش از پنج سال»
در چنین زمانه و زمینه‌ای
سهمی برای تماشا
از ناپختگی تا بلوغ
کلی‌گویی و ابهام‌زایی
پنجره‌هایی به منظره‌هایی شگفت
پل‌های پیش رو
از گریه پریم و بازهم می‌خندیم
شعر جوان
گذر از نظم، رسیدن به شعر
از کوتاه‌نویسی و جزییات آن
افزودن بر اندوخته‌ها
به زودی با غزل‌هایی تر
از گزارش تا شعر
تاک‌تیک
هم‌آغوشی قامت و قیامت
انتخابی میان مکرر و نامکرر
پاییز منم
شد خزان یا دو فنجان تلخیِ مطلق
امروز روزی‌ست نو
بیش‌ترین پیوندهای هنری
پنجره‌های تازه و منظره‌های تازه
اهمیت گام‌های نخست
در این بحر عمیق
رها از موسیقی
فریاد مشفقانه
اهمیت جزییات ساخت
تأملی در جزییات
زبان و سایر پایه‌ها
هر چهارمصرعِ رباعی
از گذشته تا امروز
فراز و نشیب‌ها
از وظایف شعر عاشورایی امروز
انتخابِ درستِ راه
پرهیز از آشفتگی‌ها و نظر بر هماهنگی‌ها
نظری به متناسب‌سازی‌ها
ملاحظات هنری در احضار کلمات
رها سرودن
باید کلام دیگری پرداخت
از زبان متأثر تا زبان شخصی
پشتوانه‌های تصاویر و تعابیر
بعد از مبانی شعر
توانمندی و شتابزدگی
رهایی از زنجیر گیسو
رها نوشتن
بیش از این‌ها می‌توانید
رفت‌وآمدی میان دیروز و امروز
پردازش هنری
شعرهای ناتمام
استوار بر پایه‌های شعر
نشانه‌های شاعر در شعر
از گزارش تا شعر
تحول الگوهای ذهنی
دیروز یا امروز؟
حرکت از نمای باز به نمای بسته
کشف‌ها؛ از سطح تا عمق
گام‌های محتاط و مستمر
جمع زیبایی و پریشانی
حواست هست
اهمیت انسجام
گام بعدی؛ کشف‌ها
انتخاب قله‌ها
بیش از این‌ها می‌توانید
با زمانه باش
مقیّد اما رها
بازگشت
پس از «پنج سال و بیشتر»
خلاق اما کم‌اعتنا به ظرایف ساخت
مانند مه به دست نسیم
تناسب‌ها و توجه به جزییات
جانِ شاعر
لایه‌مندی شعر، دوری از نظم
زبان و تناسب‌ها
ترکیبی از غث‌وسمین‌ها
تسلط شاعر بر شعر
آزادنویسی و آزادنویسی
اهمیت چینش درستِ خشت‌های اول
و هچنان...
همچنان سهل‌گذری
رهایی از تسلط زبان بر شعر
رفتن و رفتن و برنگشتن‌ها
ساخت و پیوندها
بر ابرهای بالادست
از مناظر گوناگون
بعد از شرح پریشانی
همین نگاه جزئی به جزئیات زبان
ترکیب و هماهنگی
فرصتی برای بازخوانی و ویرایش
بوی جوی مولیان
گامی به سوی خویشتن
در کوچه باد می‌آید
پرواز در هوای خود
بازِ ظفر به دست و شکاری نمی‌کنی
درخشندگی‌های قابل تقویت
پایه‌های شعر
صدق عاطفی به‌علاوۀ سایر لوازم
زیرا به خوبی می‌تواند
نظر به وجه غالب
پنجرۀ نگاه شخصی
طنین در رباعی
آجرهای طلایی در ساختمانی ناتمام
این‌ها تصورات من از توست
با گریه می‌خندم به خود
یافتن‌ها و گفتن‌ها
روشنای آینده‌ای نزدیک
نمایشی از دو فضای مختلف
از سنگ و صخره سرزدم از دره ردشدم، دریاشدن مرا به چه کاری که وانداشت
گام اول؛ زبان
مشق‌های موفق
گذر از مرداب آرزوها
ساخت و صورت‌بندی
ارزش جزییات در ساخت
ظرایف و ظرفیت‌های فرم
فن قدیم
بعد از قصه‌ها و غصه‌ها
شناختن راه از بیراهه
تناسب‌ها و سایر موارد
با توجهی همه‌جانبه
دوری‌ات تلخ ولی خاطره‌ات شیرین
رها باشید
بیت‌محوری
به کم‌ها بسنده نکنیم
فرمی بر پایۀ تضاد
یک شهرزاد خاطره، یک روسری شمیم
انسجام، فرم
باران صدای توست
دلبری در شش بیت
ورود به شعر با همۀ امکانات
پرورش استعداد
نقش خلاقیت
شعر متآثر یا مؤثر
سخت گفتن یا روان گفتن
راه نفوذ بر مخاطب
ورود به فضای شعر امروز
گذر از قافیه‌پردازی‌ها
شعر بی‌مرز
زاویۀ دید
موسیقی بعلاوۀ سایر عناصر
نظری به خلاقیت‌ها
شمع و پروانه و آیینه و آب
از منظره‌هایی دیگر
تأثیر خلاقیت
دام ردیف و قافیه
پس از ذوق ذاتی
تمرین‌هایی برای عبور
رها سرودن
شعر روشن
سهل‌گذری
توسن ناآزموده
پس از موسیقی شعر
کوهی پراکنده
جلوه‌های هنری در شعر
تزاحم تشخیص
کارآمدیِ نوآوری‌ها
تحول در نگاه
سعی طبیعی
ملاحظاتی بعد از موسیقی شعر
ساخت و ترکیب
بهره‌گیری از امکانات
هنگام کشف‌هاست
شعر طبیعی یا...
عشق و حماسۀ جوان
رابطه با عینیات
گسترش ذهن، گسترش کلمات
در گام‌های نخست
گریز از نوسان
غزل جوان
سلطۀ شعر یا شاعر
طبیعت یا تصنع
شعر طبیعی
آسیب ساختگری
نشانه‌هایی از غزل امروز
پرهیز از پریشان‌سخنی
خلاقیت در خدمت زیبایی
بنیاد شعر
گذر از موسیقی
سخنی در جزییات
وزن و جزییاتی دیگر
جزییاتی در زبان و ساخت
سهمی برای مخاطب
دیر و دور نیست
پس از استعداد ذاتی
گام‌های بلند در آغاز راه
شش بیت مثنوی
از ذوق شاعری تا جزییات شعر
خانه بی‌اعتنا به درد، به مرد
زیبایی‌شناسی ذوقی
شعر بی‌شتاب
رگه‌های درخشان
درّ دریای خزر
شتابزدگی‌ها
نوسان در زبان
هنوز در ذهنیت‌ها
شعر، فارغ از موسیقی
آهنگ دگر
قدم‌ قدم
هیچ‌کس عکس خدا را دیده؟...
وصف موثر
از نظم تا شعر
اول زبان
نظر بر اجزای شعر
راه ناهموار نیست
زبان طبیعی در شعر
پس از ذوق ذاتی
افت‌وخیز
کلمات و سایر ظرایف
اگر بگذارند...
شاعر جوان، شاعر امروز
فردای روشن
اشتغال به تصویر
زیبایی‌های ظاهری به چه قیمت
در صف درنگ‌ها
شعر امروز
به سوی عینیت‌ها
تاک تیک
نوای بس نو
وصف‌ها و سایر لوازم شعر
شعرِ اندیشه
از آینه بپرس
ملال رمانتیک
آینده روشن است
تا شعر امروز
بی‌سبب بر پهنۀ دریا مشو
نزدیک سایه‌ها
رهایی از تعلیق
نوبت نوجویی
بر آب‌های تاریک
چشم‌انتظار لحظۀ اعجاز
دو رباعی؛ فقط دو رباعی
از مقدمات شعر
تا تعریف و انتظار ما از شعر چه باشد
زبان شعر؛ گام اول
آوا و معنا
طنز و زبان طبیعی شعر
رهاشدن از بندها
جویندگی
تغزل
نظری بر خلاقیت‌ها
کشف‌ها
از جزییات نگذرید
اتصال‌ها
هنگام گامی فراتر
گام بعدی
تو آشناتری
برکۀ یخ‌مک
قافیه و سایر امور
تصویر، زبان
شاعر طبیعی
پرهیز از شتابزدگی
اهمیتِ جزییات
پرهیز از تصنع
نقش انسجام
تازه چه خبر؟
اما رعایت آداب و ترتیب
توجه به ایجاد تمایز
تاریک یا روشن
نظمی پراکنده
در شعر محاوره
دور از شتابزدگی
بلندتر بپرید!
از تماشاهای تازه
تناسب اجزاء
موسیقی و سایر لوازم
شعر جوان خراسان
آمیختگی با آموخته‌ها
ذوق هنری به‌علاوۀ آموزش
خطر دارد، ولی
سهمی برای مکاشفه
از روابط اجزاء
شعر/موسیقی
انسجام/ ساختار
کلام طبیعی
توجه به تمام جوانب شعر
قدم به قدم
انسجام
به سوی مکاشفه‌ها
چراغی روشن
پرهیز از تصنع
پایه‌های استواری شعر
جای خالی امروز در شعر
تجربه‌های تازه
عمر شعر
انسجام همه‌جانبه
حضور شاعر در شعر
می‌توانید
دو غزل در دو سطح
تعلیق، نوسان
خلاقیت و تقویت آن
وصف‌ها و دیگر جزییات
معنای شعر
محال نیست
شعر و جزییات بیشتر
از گام‌های آغاز
هشیار و ناهشیار
ذوق و مهارت را بیامیزید
تجربه‌داشتن و سهل‌گذری
ای تیله‌های مست مرطوب شراب‌آلود
نظر بر جزییات
گام‌های بعد
فراز و فرود
آهسته‌تر
با نگاهی از امروز
نوبت تحول
بیش از این‌ها می‌توان
استخدام بی‌هدف کلمات
تاملی بر جزییات
حرکت به سوی شعر خلاق
شعر جوان
تجربه‌ای کم‌جان
جزییات زبان، جزییات موسیقی
امروز یا دیروز
تمرین مقدمات
از همین ابتدای راه
سادگی و تصنع
تمام جوانب شعر
هنگام کشف‌هاست
آنگاه پس از موسیقی و زبان...
همواری‌ها، ناهمواری‌ها
جلوه‌های مهم جزییات
شعر اندیشه
شهریار دیگری
هزار نکتۀ باریک‌تر ز مو
رهایی از یکدستی
موثر یا غیرموثر گفتن
تغزل
گام‌های نو، امیدهای روشن
در حال و هوای غزل امروز
اهمیت جزییات
نه تنها تخیل و عاطفه
تا چند شیرین داستان باشد
فرازهای تصویری و فرودهای زبانی
سه شعر در سه سطح
گام‌های آغاز
زبان و تمام جزییاتش
شاعر امروز
نوبت جرئت و جسارت‌هاست
تصاویرِ امروز در زبانِ دیروز
ضرورت‌های ناگزیر شعر
زبان صمیمانه یا فاخر
فرازها و فرودها
قدم‌های محکم آغاز
بخوانیم و بیافرینیم
جور دیگر دیدن
رها ز چون و چرا
نظری بر شگردها و ظرایف
تقویت جسارت‌ها
سایه‌روشن
ظرفیت‌ها و ظرافت‌ها
بیش از این‌ها می‌توان
نیم‌نگاهی به نوآوری
فراوانی فراز و فرودها
زبان شعر و قدم‌های نخست
نظری بر ظرافت‌های زبان
در گام‌های نخستین
موزون و خوش‌لفظ
اکنون جزییات بیشتری از شعر
شعر طبیعی و پاک
که نو را حلاوتی‌ست دگر
مسامحه و جسارت
ناگهان فرود
موزون یا آزاد
بلندنظری و مراقبت
کلام طبیعی
متن و بطن شعر
شادی تو کودکانه، رأفت تو مادرانه
ایجاز در اطناب
رهایی از قیدها و کلیشه‌ها
آهنگ شعر و انتقال حال
ابزار یا بازو
رو به روشنی
هماهنگ‌ساختن تمام اجزاء شعر