پیام یا پیامک




عنوان مجموعه اشعار : دیگر نمیمانم
شاعر : سید رضا محمود هاشمی


عنوان شعر اول : غزل
حتی اگر خواهش کنی دیگر نمی‌مانم
از ازدواجم با کسی چون تو پشیمانم

دعوت مکن مارا به شب خوانی اشعارم
دیگر برایت شعرهایم را نمی‌خوانم

تهمت زدی باعث شدی چشمم بگرید آه
هرگز نمیبخشم تو را ای زخم ویرانم

در انتظار پاسخی از سوی خشمم باش
زیرا که می‌خواهم فقط تو را بسوزانم

پاسخ به تهمت ها ی تو رفتن ز پیشت بود
حتی اگر خواهش کنی دیگر نمیمانم

عنوان شعر دوم : سپید
از صدای تو
چه می‌جوشد عزیز
که همچو چشمه ی امیدی

عنوان شعر سوم : سپید
یک قو وقتی تنهاست
که صدای ناله‌ اش پیداست
نقد این شعر از : جواد چراغی
با سلام
مولف از زاویه‌ای دیگر به مساله‌ی جدایی نگاه کرده است. این در نوع خود قابل توجه میباشد اما او صرفا حرف زده است و دست به شاعری نزده است. اگر بخواهیم آنچه را که روایت شده امروزی‌تر بیان کنیم باید گفت این متن چیزی بجز پیامهای بعد از جدایی نیست انگار شخصی بعد از جدایی از روی عواطف لحظه‌ای به طرف مقابلش پیامک بفرستد و خودش را خالی کند. و در واقع شعر دارای پیام شاعرانه نیست بلکه یک نوع ارسال پیام خبری است
وقتی میگوید: ( حتی اگر خواهش کنی نمی‌مانم) یا(دیگر برایت شعر نمیخوانم) یا (تهمت زدی و گریه کردم) یا (منتطر خشم و انتقامم باش) و...
مولف صرفا فقط ماجرای یک قهر را با وزن و قافیه بیان کرده است. در این حادثه حتی از کیفیت روانی و تغییر هدف و دیدگاه نسبت به زندگی حرفی به میان نیامده است.

اولین سوالی که میشود مطرح کرد این است که شعر چیست و این‌ چیستی را چگونه باید نگاشت؟

اینکه من از یکی دلم میشکند با استفاده از تکنیک وزن و قافیه عین همان اتفاق را بازگو کنم شعر است؟
یا باید دست به خلاقیت زد و از تخیل سود جست و دل شکستن را مثلا به شکستن شیشه تشبیه کرد؟
این تشبیه در واقع نخستین گام برای شعر شدن یک متن یا روایت میباشد. ارائه‌ی معنا و یا ارایه خبر ،شعر نیست

اینکه بگوییم ( امروز هوا ابری‌ست) این صرفا یک خبر است که دارای معنایی مشخص هست

اما وقتی بگوییم ( خانه‌ام ابری ست...) اینجا دچار شعر شدیم زیرا علاوه بر ارجاعات برون‌متنی در قدم نخست شاعر با استفاده از قدرت تخیل ابر را به داخل خانه آورده است اتفاقی که در واقعیت غیرممکن است. حال این ابر درون خانه نقشهای بسیاری بر عهده دارد و ذهن مخاطب را درگیر نقشهایش میکند و مخاطب به این می‌اندیشد که ابر داخل خانه باعث چه اتفاقهای دیگری میشود. حال بماند که چه معانی ضمنی دیگری نیز در این اتفاق نهفته است. مانند سرد شدن روابط درون خانه. سرد شدن‌ محیط خانه .و...

در واقع هدف این است که تعریفی از چیستی شعر ارائه دهیم یعنی همان (چه گفتن)
پس از این مرحله است که شاعر وارد (چگونه گفتن‌ میشود)
و فکر میکند که این‌ معنا را چگونه بیان کند مثلا بگوید (خانه ام ابری ست) یا بگوید (ابری ست خانه‌ام) یا بگوید (خانه‌ی من ابری ست).

دوست شاعرمان تا حدودی به اصول ابتدایی شعر کلاسیک واقف هستند و قالب را میشناسند و بایست در ادامه به مساله تعریف شعر هم توجه بیشتری داشته باشند. تا بتوانند دست به کشف و شهود شاعرانه بزنند و مخاطب را شگفت زده کنند وگرنه اینکه معشوق من را رها کرده و رفته و من تهدیدش میکنم. برای مخاطب جذابیتی ندارد. شاعر باید این اتفاق شخصی را عمومی کند تا مخاطب احساس کند که در نقش آن شاعر است و به نوعی احساس همذات پنداری کند.

اثر دوم و سوم
ما وقتی میخواهیم شعر بنویسم نخست در ذهنمان طرحی ایجاد میشود که همان فرم اولیه است و قبل از انکه بخواهیم ان را روی کاغذ بیاوریم ذهن شاعرانه‌مان آن را پردازش میکند و شکلی به آن میدهد تا قابلیت ارائه به عنوان شعر داشته باشد.
پس یک‌ متن قبل از شعر شدن یک طرح است و تفاوت شعر و طرح همینجاست که بیان کردم
این دو اثر ارایه شده در واقع طرح محسوب میشوند و برای شعر شدن باید مراحلی را طی کنند و شاخ و برگ پیدا کنند. منظور از شاخ و برگ‌ پیدا کردن طولانی شدن آن نیست. بلکه ارجاعات برون متنی است و ارتباطات موجود در بین کلمات با معانی دیگر ذهن را به خارج از متن رهنمون میشود. علی الخصوص که در شعر سپید یا غیر کلاسیک این مساله شدیدتر مورد توجه میباشد.

آقای هاشمی در ابتدای مسیر شاعری هستند من پیش‌تر از ایشان آثاری را خوانده و بررسی کرده‌ام و روال پیشرفت در اثارشان قابل ملاحظه است و میتوان به این سیر امیدوار بود. و حتم دارم که با تلاش و جدییت در زمینه مطالعه و نوشتن در آینده‌ای نزدیک شاهد آثار درخشانتری از ایشان خواهیم بود.

موفق باشید

منتقد : جواد چراغی

جواد چراغی_متولد ۱۳۶۸/۷/۷_زنجان_غزل سرا_ _دبیر و موسس نخستین کانون شعر و ادب دانشگاه پیام نور استان زنجان۱۳۹۰ _رئیس انجمن ادبی اشراق زنجان از سال۱۳۹۵. _دبیر کارگاه های نقد شعر هفتگی انجمن ادبی اشراق از سال ۱۳۹۵ _دبیر علمی جشنواره شعر مادر بهار ...



دیدگاه ها - ۰

برای ارسال نظر وارد پایگاه شوید.