مفاهیم صدا دار

شعر نجوای کوتاه یک عاشق شکست خورده است که از مصائب عشق و بعد از آن را میگوید. با یک انتخاب ردیف هوشمندانه (انداخت) که بار منفی و درونمایه اصلی شعر را تداعی میکند. یعنی صدای افتادن را میشود در هر کدام از بیتها شنید هرچند انداخت در اینجا صرفا به معنی افتادن از ارتفاع نیست و گاه افتادن از مقام و منزلت و معانی دیگر را با خود دارد.
گفتنی ست این اثر توسط کسی ارائه شده است که سابقه‌ی شاعری‌اش کمتر از یک سال است و اگر قرار باشد سابقه شاعری را نیز بعنوان یکی از گزینه‌های داوری در نظر گرفت باید آفرینی به صاحب آن گفت بابت رسیدن به چنین مرحله‌ای در شعر کلاسیک.
برای روشن‌تر شدن نکات مختلف موجود در اثر ارائه شده که قطعا میتواند در ادامه مسیر برای شاعرش راه‌گشا باشد بهتر است جزئی تر هر بیت را بررسی کنیم.

بیت اول. در این بیت دو مساله مجزا در دو مصرع مطرح میشود. اینکه تو نیستی و من بفکر انتقامم. اینکه زمانه بی تو برایم دام می اندازد. این دو کاملا در مسیر معنایی متفاوتی از هم دیگر قرار دارند. ذهن مخاطب دال و مدلول‌هایی برای خود میسازد بطور مثال ممکن است اینگونه برداشت شود :(چون تو نیستی و زمانه برایم می اندازد و من به همین خاطر بفکر انتقام از توام) که از لحاظ عاطفی این اقدام منطقی نیست و تنها کار یک آدم روانی میتواند باشد.

بیت دوم. نقش لب در این بافت معنایی چیست؟ موارد کاربرد لب در بوسه و حرف زدن است اما ازین دو مورد هیچ ردی در بیت نیست از همین رو نمیتوان برای لب جایگاهی تعریف کرد. چرا لب حریم پاک دل را از احترام انداخته و حیثیت را به باد داده؟

بیت سوم. ترکیب زهر جام به چه معناست؟ اصولا باید جام زهر باشد. و هم اینکه حساب اشک را پای جام زهر یا زهر جام انداختن کنایه از چیست؟ من‌مخاطب میدانم منظور نادیده گرفتن اشک توسط جهان است اما در متن ارائه شده نمیتوانم آن را قبول کنم.

بیت‌ چهارم. شاعر میخواهد بگوید خندیدن معشوق کنار کسی مثل بختکی مدام است. اما ببینیم آن را به چه صورت بیان کرده( صدای خنده‌ی مستانه‌ات کنار کسی/ همین یکی به تنم بختکی مدام انداخت) چه تفاوتی بین این بیت موزون و آن مفهومی که من ارایه دادم وجود دارد؟ بله کلمات و توضیحات غیر ضروریی و اضافه. اولین کلمه اضافه (صدا) میباشد وقتی میگوییم خنده مستانه ات کنار کسی معلوم است که صدا در ضمن این کلمه وجود دارد چون خنده ذاتا و ابتدا یک نوع صداست . و ترکیب صدای خنده یک نوح حشو محسوب میشود .اصولا بعضی کلمات و بعضی مفاهیم صدا دارند اکر از کلمات صدادار استفاده کنیم در واقع به موسیقی زبانی و بیرونی کار پرداخته ایم ولی اگر از مفاهیم صدادار استفاده کنیم نیازی به توضیح و اثبات صدای آن نیست .مانند همین کلمه یا مفهوم (خنده)
مورد اضافه دیگر ( همین یکی) است که در واقع صرفا نقش پر کردن بیت را دارد .
مساله دیگر کلمه (تنم) میباشد. که اصولا باید (جانم) می‌بود . هرچند مساله بختک با تن نیز ارتباط دارد.

بیت پنجم. آنچه در این بیت مورد توجه است ترکیب (غمی حرام) است که منظور از آن را دقیقا نمیدانیم چیست.
مساله دیگر اینکه چه کسی یا چه چیزی ذره ذره از خنده های مرا گرفت؟
و هم اینکه از کسی خنده آدم را گرفتن یعنی چه؟
از خود آدم خنده را میگیرند نه اینکه خنده آدم را از کسی بگیرند.
بیت آخر. مصرع اول بعد از کلمه (اگر) یک هجای کوتاه از لحاظ وزنی کم دارد بطور مثال باید گفت (اگر که معترفم).
نکته دیگر اینکه عبارت رهایش کن در اصطلاح عامیانه آن به معنی (ولش کن) یا( بی خیالش) استفاده شده که نمیتواند جایگزینی مناسبی باشد. اگر میگفت (رهایم کن) دو مفهوم تداعی میشد هم مفهوم اینکه بیخیال من شو هم مفهوم اینکه آزادم کن. بنظر من این جایگزینی میتواند به سود شعر تمام شود.
مساله آخر اینکه کلمه تمام در نقش قافیه موفق نیست باید بگوییم( زمان هوای تو را از سرم انداخت. ) کلمه تمام هرچند توضیحی بر شدت این عمل است اما بیشتر بدلیل نجات قافیه ظاهر شده است.