مشکل را از ریشه حل کنید!




عنوان مجموعه اشعار : دلسروده هایی درقالب دوبیتی و رباعی و تک بیتی
شاعر : مهدی عرفانیان


عنوان شعر اول : بمناسبت شهادت حضرت رقیه س (دوبیتی)
گِرفتارُم   ،   گِرفتارُم  ،  گِرفتار

سَر ِ بی تَن  گَمُونُم رفته  بر دار

رقیه س چشمه ی اَشک در بغل داشت

خرابه تاسحر شد موجی ِ اَشکبار

مهدی عرفاتیان

عنوان شعر دوم : رباعی
دلم ز بد عهدی ِ روزگار گرفت
هزارمرد سرسخت را پای ِ کار گرفت
کجاست ؟ سنگ ِ زیرین ِ آسیاب ِ مرد
خَنّاسی ِ دشمن ، در کار ِ زار گرفت
مهدی عرفانیان

عنوان شعر سوم : تک بیت
دست از جان شسته به مُژگان ِ خویش
هزار درد ، ناگفته ، بُهتان ِ خویش
مهدی عرفانیان
نقد این شعر از : روح‌الله احمدی
درود بر جناب عرفانیان گرامی
نمی‌دانم منابع درستی را مطالعه نمی‌کنید یا درست مطالعه نمی‌کنید؟ هرچه که هست، یک جای کار می‌لنگد! خودتان گفتید که این ابیات نتیجۀ ممارست و تمرین شماست اما در واقع این ابیات فقط نتیجۀ ایرادات وزنی شماست! نوشته‌های شما بعد از چند ماه، هنوز هم پر از مشکلات وزنی است. فقط دوبیتی شما با وزن درستی شروع شده است. البته کاش با وزن درستی هم ادامه پیدا می‌کرد و با وزن درستی هم تمام می‌شد! احتمالاً می‌دانید که وزن دوبیتی «مفاعیلن مفاعیلن مفاعیل» است. همان وزنی که به‌درستی در مصرع «گرفتارم گرفتارم گرفتار» استفاده شده است. توجه کنید که در بیت دوم، واژۀ «اشک» وزن را خراب کرده است. کلماتی مثل اشک در تقطیع شعر، دو هجا حساب می‌شوند؛ یک هجای بلند و یک هجای کوتاه که به مجموع آن هجای کشیده هم می‌گویند. اگر بخواهیم وزن این مصرع درست شود، باید آن را «رقیه چشمۀ اَش در بغل داشت» بخوانیم! یعنی شما موقع نوشتن، یک هجای کوتاه را نادیده گرفته‌اید. همین مشکل در مصرع بعدی نیز وجود دارد. تازه این‌ها قسمت‌های خوب نوشته‌هایتان است. سراغ رباعی و تک‌بیت که برویم، می‌بینیم اوضاع خیلی بدتر است!
رباعی وزن ویژۀ خود را دارد. نوشتۀ شما علاوه بر اینکه وزن رباعی را ندارد، هیچ وزن دیگری هم ندارد! در دوبیتی‌تان حداقل می‌شد به ایراد وزنی اشاره کرد اما در نوشتۀ دوم که به اسم رباعی فرستاده‌اید، کلاً با نوشتۀ ناموزونی روبه‌رو هستیم که نمی‌شود گفت کجایش مشکل دارد! چون خانه از پای‌بند ویران است. تک‌بیتی که فرستاده‌اید هم مشکل وزن دارد و نمی‌شود آن را موزون خواند.
با توجه به مدت‌زمانی که شما و نوشته‌هایتان را می‌شناسم، می‌توانم بگویم که در زمینۀ وزن شعر، متأسفانه هیچ پیشرفتی نداشته‌اید. با توجه به اینکه گفتید تمرین می‌کنید، احتمال می‌دهم که بد تمرین می‌کنید. در بحث وزن شعر، باید مفاهیم مختلف، خوب برایتان جا بیفتد. شما باید با مفهوم هجا آشنا شوید و انواع هجا را بشناسید. بعد از آن تقطیع شعر را یاد بگیرید تا بتوانید مشکلات وزنی نوشته‌هایتان را پیدا کنید و برای رفع آن‌ها تلاش کنید. اگر منابع مناسب مطالعه را نمی‌شناسید برایتان می‌گویم؛ کتاب‌های علوم و فنون ادبی رشتۀ انسانی (هر سه پایۀ دهم تا دوازدهم) و کتاب «روزنه» نوشتۀ محمدکاظم کاظمی. فایل پی‌دی‌اف کتاب‌های علوم و فنون ادبی را می‌توانید از سایت آموزش و پرورش دانلود کنید و مفصل بخوانید.
امیدوارم این بار تلاش هدفمندتر و مفیدتری داشته باشید و یک بار مشکل را از ریشه حل کنید تا دفعات بعدی بتوانیم چند بیت موزون و روان از شما بخوانیم. موفق باشید.

منتقد : روح‌الله احمدی

روح‌الله احمدی که گاهی به اسم «بلبل» طنز می‌نویسد. متولد ۱۳۶۸ تهران شاعر، نویسنده، طنزپرداز و مجری نوازنده و مدرس هارمونیکا (سازدهنی) کوهنورد و طبیعت‌گرد - نویسنده و طنزپرداز مطبوعات و نشریات مختلف از جمله: رشد جوان و نوجوان، ماهنامه سپیده ...



دیدگاه ها - ۱
مهدی عرفانیان » یکشنبه 13 مهر 1399
باتشکراز راهنمایی های دلسوزانه و خردمندانه ی منتقد فرهیخته ی بزرگوارجناب آقای استادروح الله احمدی قلم ِ سبزتان مانا.

برای ارسال نظر وارد پایگاه شوید.